BỆNH TRÚNG PHONG
Trúng phong chứng ấy luận tiên (1)
Gọi là phải gió sốt liền nặng thay
Rút gân méo miệng co tay
Đàm diên (2) cấm khẩu chẳng hay việc đời
Thông mũi (3) có thấy hắt hơi
Hóa phong đĩnh (4) hợp kíp xuôi uống vào
Thông quan chẳng thấy chút nào
Trúng phong nhập tạng làm sao cho lành
Trúng đàm, trúng khí, trúng kinh (5)
Trúng phủ, trúng tạng (6) chứng danh từng bài
Có chứng méo miệng lệch vai
Bán thân bất toại (+) thuộc loài trúng phong
Trúng phủ bì nhiệt mạch hồng (7)
Làm tiểu tục mệnh (8) huyết sung khí hòa
Bì hàn (9) phụ tử bội gia.
Bì nhiệt (10) hỏa tà hợp Bạch hổ (11) thang
Vô hãn (12) bội gia ma hoàng
(13) Hữu hãn (13) Gia quế (chi) trúc, khương hoàng cầm
Trúng tạng khiếu bế mạch trầm
Nhị tiện (14) bí sáp chứng âm hẳn
nhiều
Làm bài ta hóa (15) lợi tiêu
Khương hoạt đạo trệ (16) đôi liều cũng thông
Trúng kinh nhị tiện hòa thông (17)
Vô biểu vô lý hợp dùng tần giao (18)
Trúng khí mạch trầm tế nao (19)
Bì hàn (20) gân cốt rức đau nhiều bề
Ô dược thuận khí (21) gia quy
Trúc lịch khương chấp uống thì phong tiêu
Phong sinh đờm hỏa đốt thiêu
Phòng Phong thông thánh (29) mang tiêu, đại hoàng
Trúng đàm mạch hoạt thân lương(23)
Nặng bên mái tả dùng phương hóa đàm (+)
Hòe giác nhân sâm cương tằm
Thiên ma kinh giới bán (1) cam trần bì
Bạch phàn thần sa vi y (25)
Khương Thang hóa hạ uống thì hiệu phương
Phong làm bên hữu trọng thương (+)
Tứ vật trúc lịch (26) sinh khương nhị trần
Bên tả dùng bài Lục quân (27)
Trúc lịch khương chấp liệu phân chế vào
Bệnh nào ! thuốc ấy hiệu sao
Kíp hòa mà uống bệnh nào chẳng an.
Chú giải:
1)luận tiên = bàn luận trước
2)Đàm diên = đàm rớt dãi ra đầy mồm không nói được
3)thông mũi = người xưa dùng bài thông quan tán gồm bán hạ sống bồ kết nướng & tế tân tán mạt thổi vào lỗ mũi người bệnh hễ thấy hắt hơi được là đã thông khiếu có thể chữa được.
4)Hóa phong đĩnh
5)trúng đàm = cổ họng có tiếng đờm kêu như kéo cưa nghẽn tắc cổ họng sùi bọt rãi ra mồm
Trúng khí = trúng phong thể nhẹ còn ở phần khí phận
Trúng kinh = trúng phong đã vào đến kinh lạc
6)Trúng Phủ trúng tạng = trúng phong đã đi vào phần nội tạng, lý chứng thể nặng,
(+) Bán thận bất toại = nữa người cùng bên liệt mềm.
(7)Trúng phủ bì nhiệt = trúng phong vào lục phủ thuộc (+) chứng da nóng